BIOLOGIA

Jolanta Bąk-Badowska, Ekologia zgrupowań pszczół (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes) wybranych obszarów chronionych Wyżyny Małopolskiej, 2012, 349 s., format B5, ISBN 978-83-7133-527-3, cena 32,55 zł

Prezentowana publikacja zawiera wyniki badań nad jakościowo-ilościową zmiennością struktury zgrupowań pszczół, na wybranych obszarach chronionych Wyżyny Małopolskiej. Do badań wytypowano Świętokrzyski Park Narodowy i trzy parki krajobrazowe: Cisowsko-Orłowiński, Chęcińsko-Kielecki oraz Nadnidziański. Przy doborze środowisk w poszczególnych parkach uwzględniono etapy rozwojowo-sukcesyjne formacji rolślinnych, charakteryzujące się różną strukturą pionową, począwszy od formacji murawowo-ziołoroślowych, przez krzewiaste do leśnych. Strukturę zgrupowań pszczół opisano poprzez: liczbę osobników, skład gatunkowy, strukturę dominacyjną, różnorodność zgrupowań, dynamikę liczebności i powiązania troficzne. Charakterystyka i analiza wymienionych parametrów posłużyła do ukazania czasowej oraz przestrzennej zmienności struktury zgrupowań tych owadów na badanych terenach.

Jolanta Bąk-Badowska,  Pszczołowate (Hymenoptera: Apiformes: Apidae) parków krajobrazowych w województwie świętokrzyskim,  2018, 170 s., format B5, ISBN 978-83-7133-730-7,  cena 26,25 zł

Niniejsza praca przedstawia wyniki badań, dotyczące występowania pszczoły miodnej (Apis mellifera L.) na obszarach chronionych Wyżyny Małopolskiej. Do badań wytypowano Świętokrzyski Park Narodowy i trzy parki krajobrazowe: Cisowsko-Orłowiński, Chęcińsko-Kielecki oraz Nadnidziański Park Krajobrazowy.

Strukturę występowania pszczoły miodnej opisano poprzez: liczbę osobników, dominację, dynamikę liczebności i powiązania troficzne w zróżnicowanych środowiskach naturalnych i antropogenicznych. Charakterystyka i analiza wymienionych parametrów posłużyła do ukazania czasowej oraz przestrzennej zmienności pojawu pszczoły miodnej na badanych obszarach.

Andrzej Borkowski, Eksploatacja zasobów drzew pułapkowych przez cetyńca większego Tomicus piniperda (L.): Ekologia i modelowanie, 2013, 85 s., format B5, ISBN 978-83-7133-559-4, cena 10,50 zł

Publikacja zawiera wyniki wieloletnich badań autora, które dotyczyły analizy struktury ekologicznej populacji sympatrycznych gatunków korników, występujących na sośnie pospolitej (Pinus sylvestris L), w drzewostanach rosnących w zasięgu oddziaływania ognisk reprodukcji owadów oraz w warunkach naturalnych. W Europie istnieją jeszcze fragmenty lasów zbliżone do naturalnych. Niestety, często nie są one objęte odpowiednią formą ochrony przyrody lub prowadzi się w nich niewłaściwą gospodarkę leśną. Jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy jest obawa przed gradacjami niektórych gatunków owadów mogących powodować wielkopowierzchniowe zamieranie lasu. Brak szybkiej i precyzyjnej metody oceny liczebności tych gatunków owadów nie pozwala na ocenę ich roli w drzewostanie. W pierwszej części praca przedstawia nową dla nauki metodę oceny liczebności populacji wybranych gatunków korników, opartą na podstawach statystycznych. Prezentowana metoda jest całkowicie nowatorska i pozwala na szybkie i precyzyjne oszacowanie zagęszczenia gatunków korników. Może być stosowana na obszarach chronionych i w lasach gospodarczych. W drugiej części, publikacja stanowi próbę przedstawienia mechanizmów wewnątrz- i międzygatunkowej konkurencji w populacjach dwóch blisko spokrewnionych gatunków cetyńców (Tomicus spp.) Jako miary konkurencji przyjęto szerokość oraz stopień nakładania nisz. Hipotezę, o segregacji nisz gatunków testowano, stosując współczynnik nakładania nisz. Publikacja jest przeznaczona, zarówno dla pracowników naukowych badających teoretyczne podstawy organizacji zespołów organizmów, jaki i w praktyce leśnej, w działaniach z zakresu ochrony ekosystemów leśnych przed owadami.

Elżbieta Buchcic, Świętokrzyskie środowisko przyrodnicze jako wartość edukacyjno-kulturowa, 2017,  314 s., format B5, ISBN 978-83-7133-696-6, cena 42,00 zł

Publikacja prezentuje wielowymiarowe ujęcie  przyrody jako wartości oraz wzajemnych zależności i odniesień do płaszczyzny człowiek a środowisko. Szczególnym wyznacznikiem ochrony środowiska  są działania odnoszące się do szeroko rozumianej relacji: człowiek – kultura – przyroda. Wzajemne zależności są uwarunkowane czynnikami kulturowego wpływu na środowisko oraz oddziaływania środowiska na preferowane wartości. Przyroda  jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i stanowi dla niego wartość. Jednostka ludzka  jako element składowy, ma wpływ na kierunek rozwoju, a przez to jej ochrona jest jednym z priorytetów zrównoważonego rozwoju. Przyroda jako wartość została doceniona przez gospodarkę, politykę, rozwój i upowszechnianie w edukacji. Wartość natury w życiu  człowieka, staje się coraz bardziej świadoma. Ludzie coraz częściej podejmują działania proekologiczne, co jest najlepszym wyrazem skuteczności promowania przyrody wśród osób dorosłych. Diagnoza potrzeb środowiska przyrodniczego i kulturowego, rozpoznawanie postaw i świadomości społecznej warunkuje  podejmowanie działań mających na celu promowanie przyrody jako wartości. Publikacja przeznaczona jest dla  nauczycieli, studentów, pracowników naukowych.

Alicja Huruk, Zgrupowania biegaczowatych (Carabidae, Coleoptera) dużych pól uprawnych, 2014, 356 s., format B5, ISBN 978-83-7133-610-2, cena 38,85 zł

Niniejsze opracowanie dotyczy Carabidae dużych pól uprawnych. Owady te to szeroko rozpowszechniona grupa występująca na wszystkich lądach, w tym wyspach, poza obszarami pokrytymi wiecznym lodem oraz śniegiem. W górach stwierdzono je na wysokości 5200 m n.p.m. Są one jedną z najliczniej reprezentowanych grup owadów w uprawach i budzą szczególne zainteresowanie praktyków ochrony upraw, ponieważ większość gatunków należących do tej rodziny prowadzi drapieżny tryb życia. W związku z tym są zaliczane do sprzymierzeńców człowieka w walce ze szkodnikami upraw. W pracy scharakteryzowano biegaczowate dużych pól uprawnych należących do byłych Państwowych Gospodarstw Rolnych oraz Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych. Jest ona drugą częścią opracowania na temat biegaczowatych pól uprawnych. Pierwsza ukazała się w 2007 r. (Huruk 2007). W przypadku niniejszego opracowania dokonano charakterystyki zgrupowań biegaczowatych dużych pól uprawnych na czterech typach gleb użytkowanych rolniczo, której celem było poznanie liczebności i składu gatunkowego zgrupowań biegaczowatych, poznanie struktur dominacji, różnorodności, podobieństwa zgrupowań, stałości, wierności oraz frekwencji gatunków Carabidae, sezonowej i wieloletniej dynamiki zgrupowań oraz dynamiki gatunków dominujących, struktur grup ekologicznych zgrupowań, składu zoogeograficznego zgrupowań. Oceniono podobieństwo zgrupowań w celu ustalenia, czy na badanych typach gleb funkcjonują odrębne zgrupowania, czy też analizowana fauna jest jednolita.

Stanisław Huruk, Analiza struktur i aktywności polnych zgrupowań biegaczowatych (Carabidae, Coleoptera) na wybranych typach gleb, 2007, 184 s., format B5, ISBN 978-83-7133-373-6, 26,25 zł

Praca zawiera wyniki badań prowadzonych na polach uprawnych. Autor założył istnienie odrębnych zgrupowań Carabidae w jednorocznych uprawach rolnych na glebach różnych typów, co było główną hipotezą badawczą. Dla jej zweryfikowania sformułował główny cel pracy – kompleksową charakterystykę struktur zgrupowań biegaczowatych na 5 wybranych typach gleb użytkowanych rolniczo z uwzględnieniem:

– liczebności i składu gatunkowego biegaczowatych na wybranych typach gleb,

– struktur dominacji,

– stałości i wierności gatunków na polach uprawnych,

– sezonowej oraz wieloletniej dynamiki gatunków dominujących oraz zgrupowań,

– struktur grup ekologicznych zgrupowań oraz morfologicznej struktury zgrupowań,

– różnorodności zgrupowań,

– wpływu wybranych czynników na liczebność i skład gatunkowy zgrupowań biegaczowatych,

– składu zoogeograficznego zgrupowań biegaczowatych.

Na tej podstawie podjęto próbę oceny, czy na badanych typach gleb funkcjonują odrębne zgrupowania.

I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Jolanta Klusek, Krzysztof Kumański,Wpływ wybranych stresorów fizycznych i antyoksydantów na zawartość triacylogliceroli oraz cholesterolu w wątrobie, nerce i mięśniu myszy żywionych dietami o zróżnicowanej zawartości białka, 2014, 74 s., format B5, ISBN 978-83-7133-601-0, cena 10,50 zł

Książka w pierwszej części zawiera krótki przegląd najnowszej literatury dotyczącej głównych antyoksydantów działających na terenie komórki a mianowicie glutationu, kwasu askorbinowego, tokoferoli i karotenoidów. W części drugiej przedstawiono wyniki badań własnych nad zależnością między zróżnicowanym poziomem białka w diecie a koncentracją triacylogliceroli i cholesterolu w wybranych organach zwierząt z uwzględnieniem interakcji z wprowadzonymi egzogennymi antyoksydantami jako modulatorami reakcji stresowych u myszy doświadczalnych w układzie łącznym z obciążeniami typu środowiska zewnętrznego a więc głodzeniem, unieruchomieniem oraz wysoką i niską temperaturą otoczenia. Książka przeznaczona jest dla studentów, doktorantów i osób zainteresowanych problematyką biologiczną.

Jolanta Klusek, Elżbieta Tomasik, Krzysztof Kumański,  Wpływ alkoholu i analgezji na poziom wybranych tłuszczowców w organach zwierząt, 2016, 144 s., format B5, ISBN 978-83-7133-683-6, cena 16,80 zł,

Na przełomie XX i XXI wieku ujawniła się tematyka uzależnień. Ukształtowanie poglądu przedstawiającego alkoholizm jako chorobę, wywołało szereg dyskusji w świecie nauki. Okazało się, że uzależnienie od alkoholu wymaga leczenia, a więc poszukiwania takich metod, które okażą się na tym polu najbardziej skuteczne. Poznanie oddziaływania alkoholu etylowego, między innymi na przemiany metaboliczne kwasów tłuszczowych, triacylogliceroli i cholesterolu może mieć praktyczne znaczenie w medycynie, zwłaszcza w dobie narastających problemów dotyczących zaburzeń gospodarki lipidowej. Autorzy przeanalizowali zmiany poziomu lipidów w wybranych organach zwierząt o niskiej i wysokiej analgezji wystawionych na oddziaływanie różnych dawek alkoholu etylowego. Książka przeznaczona jest dla studentów, doktorantów i osób zainteresowanych problematyką biologiczną.

Tadeusz Kuder, Antropologia w zarysie,2011, 188 s., format B5, ISBN 83-7133-497-9, cena 19,95 zł

Niniejszy podręcznik składa się z jedenastu rozdziałów. W rozdziale 1 omówiono problematykę, którą zajmuje się antropologia, jak również rys historyczny jej rozwoju. Rozdział następny poświęcono różnorodnym metodom i technikom badawczym, a przede wszystkim datowaniu paleoantropologicznemu oraz badaniom antropometrycznym. Rozdziały 3 i 4 przedstawiają charakterystykę biologiczną Naczelnych i antropogenezę, uwzględniając najnowsze znaleziska oraz koncepcje procesu ewolucji człowieka. W kolejnych rozdziałach porównano budowę anatomiczną człowieka z innymi Naczelnymi, ukazano też wewnątrzgatunkowe zróżnicowanie cech morfologicznych, takich jak wysokość ciała, masa ciała czy różnice płciowe, a także cech fizjologicznych, np. rytmy biologiczne. Kolejne tematy przedstawione w pracy to wybrane zagadnienia z antropologii populacyjnej. W następnym rozdziale omówiono proces rozwoju ontogenetycznego człowieka i czynniki warunkujące ten proces, jak również jego poszczególne etapy. Rozdział 10 przedstawia problem zróżnicowania rasowego człowieka współczesnego w ujęciu historycznym oraz obecne koncepcje rasogenezy. Ostatni rozdział poświęcono podstawowym zagadnieniom z zakresu statystyki matematycznej, która znajduje zastosowanie w opracowaniu wyników badań. Prezentowana książka skierowana jest przede wszystkim do studentów biologii, kierunków medycznych oraz szerokiego grona odbiorców, którzy interesują się problematyką antropologiczną.

Tadeusz Kuder, Autonomiczny układ nerwowy, 210 s., format B5, ISBN 83-7133-168-1, 2002, cena 9,45

Niniejsza publikacja jest monograficznym ujęciem wiadomości z zakresu autonomicznego układu nerwowego, gdyż do tej pory nie ma takiego całościowego opracowania, a wiedza na ten temat jest duża, zawiera bowiem wyniki ponad 100 lat badań, rozproszone w licznych książkach i artykułach naukowych. Jest to więc próba wypełnienia luki w tym zakresie i przedstawienia czytelnikowi układu nerwowego autonomicznego w różnych aspektach: rozwojowym, filogenetycznym, anatomicznym i funkcjonalnym.

.

.

.

Janusz Łuszczyński, Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A Checklist, 2008, 242 s., format B5, ISBN 978-83-7133-382-8, cena 31,50 zł

Prezentowana publikacja przedstawia przede wszystkim olbrzymią różnorodność gatunkową i ekologiczną grzybów Basidiomycetes na tle przemian szaty roślinnej Gór Świętokrzyskich. Książka napisana w języku angielskim.

.

.

.

.

Janusz Łuszczyński, Przewodnik do ćwiczeń z mikologii, 2012, 156 s., format B5, ISBN 978-83-7133-534-1, cena 12,60 zł

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów biologii, odbywających programowe ćwiczenia z mikologii. Ma on ułatwić szczegółowe przygotowanie się do zajęć. Jest uzupełnieniem i uaktualnieniem podręczników akademickich, gdzie szczegółowe opisy określonych gatunków lub rodzajów wykorzystywanych do ćwiczeń są rzadko przytaczane. Przewodnik kładzie duży nacisk właśnie na opisy konkretnych gatunków, z którymi student styka się podczas zajęć laboratoryjnych. Treści dotyczące ogólnych charakterystyk taksonów wyższej rangi, takich jak rząd, klasa i typ są przedstawione tutaj w sposób syntetyczny, a szersze ich opisy można znaleźć np. w powszechnie przyjętym podręczniku akademickim Botanika. Systematyka A. i J. Szweykowskich [2005]. Przewodnik ma zdobytą tam wiedzę ugruntować oraz przybliżyć materiał zaproponowany do obserwacji i analizy na ćwiczeniach. Dlatego gatunki grzybów wykorzystywane podczas zajęć są opisane dokładniej, tak aby studenci mieli możliwość zapoznania się z ich budową morfologiczną i wybranymi elementami budowy submikroskopowej oraz warunkami życia tych organizmów. Treści przewodnika dobrane są do programu ćwiczeń z zakresu mikologii, realizowanego na zajęciach kursowych zawartych w ćwiczeniach z mikologii i botaniki systematycznej dla studiów dziennych i zaocznych. W podręczniku uwzględniono bardzo bogaty zestaw gatunków grzybów z myślą o wykorzystaniu go na ćwiczeniach w zależności od aktualnych możliwości dostępu do grzybów w terenie, a także aby umożliwić swobodny wybór i dobór materiału do potrzeb dydaktycznych.

Janusz Łuszczyński red., Róże w Kieleckim Ogrodzie Botanicznym, 2019, 312 s., format 20,7×24,7xcm, ISBN 978-83-7133-731-4, cena 105,00 zł

Róże mają prawdopodobnie dłuższą historię niż jakakolwiek inna roślina uprawna. Są symbolem piękna i miłości w niemal wszystkich kulturach. Od najdawniejszych czasów róży oddawano cześć jako „królowej kwiatów”. Przedmiotem niniejszej publikacji są róże, gatunki botaniczne oraz  odmiany ogrodnicze występujące w kolekcjach Kieleckiego Ogrodu Botanicznego. Kolekcja róż ozdobnych liczy 81 odmian, wśród których ważną pozycję znajdują róże historyczne; są to starodawne odmiany, o bardzo silnie pachnących kwiatach. O przynależności do róż historycznych decyduje data wyhodowania danej odmiany lub wprowadzenie jej do uprawy. Za datę graniczną przyjmuje się rok 1867, kiedy została wprowadzona do uprawy odmiana La France, która uznawana jest za pierwszego mieszańca róż herbatnich. Do róż historycznych zalicza się także odmiany powstałe później, o ile mają istotne cechy róż starych. Obejmują one róże francuskie, Alba,  damasceńskie, stulistne, piżmowe, burbońskie, Noisette’a, portlandzkie, herbatnie i remontantki, które są ogniwem łączącym stare róże z nowoczesnymi.

Zgodnie z ogrodniczą klasyfikacją róż nowoczesnych wyróżniamy róże rabatowe (wielokwiatowe, wielkokwiatowe i miniaturowe), parkowe i pnące. Wszystkie róże zostały scharakteryzowane pod względem morfologii, wymagań i pielęgnacji, chorób i szkodników oraz licznych ciekawostek związanych z różami. Publikacja przeznaczona jest do szerokiego kręgu odbiorców  – studentów kierunków biologia, ogrodnictwo, a także miłośników i pasjonatów róż.

Karolina Ruraż, Renata Piwowarczyk, Rośliny naczyniowe muraw kserotermicznych Wyżyny Sandomierskiej, 2021, s. 264, format B5, ISBN 978-83-7133-939-4, cena 42,00 zł

Niniejsza publikacja dostarcza oryginalnych danych florystycznych o stanowiskach roślin naczyniowych muraw kserotermicznych Wyżyny Sandomierskiej oraz prezentuje rozmieszczenie poszczególnych taksonów w postaci map kartogramowych. Murawy kserotermiczne są obecnie jednym z najbardziej zagrożonych zbiorowisk roślinnych w Europie z wieloma cennymi i rzadkimi elementami flory, fauny oraz grzybów. W trakcie prowadzonych badań na Wyżynie Sandomierskiej o powierzchni 1140 km2, odnotowano występowanie 133 płatów muraw kserotermicznych. Murawy te stanowią izolowane wyspy siedliskowe, których utrzymanie i ochrona są niezwykle trudne. Największe zagrożenie dla ich prawidłowego funkcjonowania stwarza rolnictwo w postaci jego mechanizacji i intensyfikacji. Zaburzone siedliska są niezwykle wrażliwe również na postępujący proces zarastania, wzrastający udział rodzimych traw, czy na obecność gatunków obcych, w tym inwazyjnych. Zastosowanie ochrony czynnej umożliwiłoby zachowanie wielu cennych i zagrożonych gatunków, a tym samym zwiększyłoby bioróżnorodność całego mezoregionu, jak i zasobów krajowych.

Prezentowana publikacja adresowana jest przede wszystkim do studentów, doktorantów, pracowników naukowych oraz szerokiego grona odbiorców zainteresowanych problematyką ochrony obszarów cennych przyrodniczo.

Grażyna Świderska-Kołacz, Przemiany glutationu w organach myszy modulowane stresem metabolicznym i poziomem białka w diecie, 2012, 164 s., format B5, ISBN 978-83-7133-530-3, cena 18,90 zł

Wszystkie organizmy żywe ujawniają wysoki poziom zależności i zaprogramowaną ewolucyjnie zdolność sterowania procesami życiowymi. Umiejętność ta umożliwia im utrzymanie równowagi homeostatycznej, począwszy od poziomu molekularnego, a skończywszy na populacyjnym. W trosce o jej zachowanie organizmy wypracowały umiejętność regulacji i kontroli procesów zdobywania energii. Dysponują one specyficznymi układami sterowania pozwalającymi na utrzymanie homeostazy poprzez modyfikowanie tempa i zakresu metabolizmu tak, by zwiększyć szanse na przeżycie.

.

.

.

Grażyna Świderska-Kołacz, Joanna Czerwik-Marcinkowska red., 50 lat Instytutu Biologii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2023, 152 s., format B5, ISBN 978-83-67580-52-6, cena 75,60 zł

 W 2023 roku Instytut Biologii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach obchodzi jubileusz 50-lecia swojego istnienia. Odwołując się do kart historii i tradycji Instytutu należy podkreślić, że minione pół wieku to okres owocnej pracy naukowej, dydaktycznej ale też organizacyjnej w warunkach zachodzących w Polsce przemian społeczno-gospodarczych.

Instytut Biologii został utworzony w 1973 roku i jest jednym z najstarszych i największych instytutów Uniwersytetu. Od blisko 50 lat prowadzi badania naukowe i kształcenie biologów na najwyższym poziomie. Pół wieku Instytutu to wielu wybitnych profesorów i nauczycieli akademickich, ale także zaangażowanych pracowników inżynieryjno-technicznych i administracyjnych. Na przestrzeni minionych lat Instytut może poszczycić się licznymi osiągnięciami, wśród których warto podkreślić dokonania naukowe i badawcze udokumentowane licznymi publikacjami i opracowaniami eksperckimi. Wspólnie z kadrą naukowo-dydaktyczną udało się znacznie wzmocnić pozycję Instytutu, wzrosła też jego rozpoznawalność. Różnorodność obszarów badawczych, rozwój infrastruktury, idea budowy Ogrodu Botanicznego, budowanie profesjonalnego środowiska naukowego ma już 50 letnią historię.

Obecnie w Instytucie Biologii prowadzone są interdyscyplinarne badania, stale poszerzana oferta badawcza a pracownicy współrealizują proces kształcenia studentów i doktorantów, kadra naukowo-dydaktyczna szeroko współpracuje z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi, instytutami badawczymi, a także z partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego.

Spis treści

Bożena Witek, Adam Kołątaj, Zmienność jako zjawisko biologiczne, 2014, 238 s., format B5, ISBN 978-83-7133-613-3, cena 28,35 zł

Pojęcie zmienności jest nieskończone we wszystkich obszarach tego zjawiska. Obejmuje przyrodę nieożywioną i organizmy żywe. Zmienność można analizować na poziomie cząsteczkowym, komórkowym, tkankowym, organizmu jako całości i na poziomie populacyjnym. Może ona obejmować w zasadzie wszystkie cechy organizmów. Do tej pory nie ma szczegółowej analizy porównawczej tego zjawiska, chociaż jest ono opisywane w wielu podręcznikach biologii, chemii i fizyki. Książka przeznaczona jest dla studentów, doktorantów, czytelników interesujących się obszarem nauk biologicznych.

.

.

.

Bożena Witek, Joanna Tabara, Grażyna Świderska-Kołacz, Adam Kołątaj, The reduced glutathione level and glutathione enzymes activity in connection with the blood storage, 2015, 132 s., format B5, ISBN 978-83-7133-640-9, cena 12,60 zł

W dobie tworzenia organizmów modyfikowanych genetycznie, rozszyfrowania kodu genetycznego, badania polimorfizmu DNA czy ekspresji genów nie udało się do tej pory uzyskać substytutu najcenniejszego leku, jakim jest krew. Od prawie 100 lat, krew, jej składniki i produkty krwiopochodne wciąż należą do najczęściej stosowanych środków leczniczych. Autorzy na podstawie analizy statystycznej dokumentują uzyskane wyniki i udowadniają, że krew podczas przechowywania jest cały czas żywą tkanką, która ujawnia swoiste zdolności przystosowawcze. W tym kontekście analizowane są zmiany poziomu glutationu zredukowanego i enzymów z nim związanych podczas różnych okresów przechowywania krwi (7, 14 i 21 dni). W konkluzji autorzy stwierdzają, że należy zintensyfikować badania nad wynalezieniem syntetycznej krwi i jej poszczególnych składników. Książka napisana jest w języku angielskim i przeznaczona dla studentów, doktorantów oraz czytelników zainteresowanych tematyką biologiczną.

Dariusz Wojdan, Struktura populacji wybranych gatunków płazów (Amphibia) ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego, 2014, 98 s., format B5, ISBN 978-83-7133-584-6, cena 12,60 zł

Celem pracy jest określenie struktur populacji kilku gatunków płazów licznie zasiedlających centralną część Gór Świętokrzyskich. Zakres badań obejmował wykonanie opracowań: 1. Struktury liczebności gatunków salamandrowatych (Salamandridae). 2. Struktury morfometrycznej (długość i ciężar ciała) wybranych gatunków płazów bezogonowych. 3. Struktury płci wytypowanych gatunków płazów.

.

.

.

Grzegorz Wróbel, Stanisław Huruk, Biegaczowate (Coleoptera, Carabidae) lasów Gór Świętokrzyskich, 2020, 262 s.,  ISBN 978-83-7133-904-2, cena 44,10 zł

W pracy omówiono zgrupowania biegaczowatych z kilkunastu leśnych zespołów roślinnych Gór Świętokrzyskich z uwzględnieniem takich charakterystyk, jak: liczebność, skład gatunkowy, struktura dominacji, różnorodność zgrupowań, stałość oraz wierność gatunków, sezonowa dynamika gatunków oraz zgrupowań Carabidae, struktura ekologiczna i zoogeograficzna, walory fauny Carabidae. Wymienione charakterystyki wykorzystano do weryfikacji hipotezy badawczej zakładającej, że w każdym badanym leśnym zespole roślinnym lub w zespołach roślinnych bliskich sobie pod względem taksonomicznym, funkcjonują odrębne zgrupowania Carabidae. Publikacja skierowana jest do pracowników naukowych, w szczególności do entomologów, koleopterologów w tym karabidologów, a także do młodzieży akademickiej zainteresowanej problematyką entomologiczną.

Jadwiga Zbożeń, Marek Stachurski, Zmienność chromosomów mitotycznych traszki karpackiej (Triturus montandoni) i zwyczajnej (Triturus vulgaris), 2005, 54 s., format A5, ISBN 83-7133-292-0, cena 8,40 zł

Publikacja stanowi interesujący wkład do kariologicznych badań nad populacjami traszek europejskich i jest opracowaniem stanowiącym cenną próbę udokumentowania zróżnicowania i różnych stron odmienności w obrębie chromosomów badanych gatunków. Podstawowym celem pracy było przebadanie chromosomów mitotycznych samców traszki karpackiej dla określenia stopnia zróżnicowania homologów poszczególnych par oraz dla sprawdzenia obecności chromosomów płci. Jedyna praca opisująca rozmieszczenie heterochromatyny w chromosomach mitotycznych traszki karpackiej dotyczyła zwierząt pochodzących z nieznanego miejsca w Rumunii (Ragghianti i in., 1978), dlatego istniała potrzeba przebadania krajowych, geograficznie odległych populacji północnokarpackich oraz populacji, w których występują mieszańce. Konieczne okazało się także sporządzenie dokładnego opisu chromosomów mitotycznych samców traszki zwyczajnej T. vulgaris, podgatunku nominalnego z Polski, w tym z obszarów sympatrycznych z T. montandoni, ponieważ brakowało takich informacji dla naszego kraju. Badania uzupełniono analizą chromosomów, podgatunku traszki zwyczajnej T. vulgaris ampelensis z Rumunii, w celu rozszerzenia wiedzy o kariologicznej zmienności wewnątrzgatunkowej poprzez porównanie wyników z danymi uzyskanymi przez Schmida i in. (1979) dla zachodnioeuropejskich populacji podgatunku nominalnego T. vulgaris vulgaris. Badania elektroforetyczne Rafińskiego i in. (2001) wykazały pewne genetyczne różnice wewnątrzgatunkowe pomiędzy podgatunkami T. vulgaris vulgaris i T. vulgaris ampelensis, pochodzącymi z Rumunii.

Ilona Żeber-Dzikowska, Using the effectiveness of field activities as the factor that integrates the biology and natural science contents in the syllabuses of Świętokrzyskie Region, 2010, 260 s., format B5, ISBN 83-7133-444-3, cena 27,30 zł

Książka stanowi wartościowy wkład w rozwój teoretycznych podstaw pracy dydaktycznej oraz wychowawczej nauczycieli przyrody i biologii na różnych etapach edukacyjnych. Posiada olbrzymie znaczenie dla praktyki szkolnej. Ukazuje istotne problemy i zarazem proponuje nauczycielom zweryfikowane kierunki ich rozwiązania dotyczące wykorzystania efektywności zajęć terenowych jako czynnika integrującego treści przyrodnicze w programach szkolnych województwa świętokrzyskiego. Publikacja napisana została w języku angielskim i skierowana jest przede wszystkim do nauczycieli przyrody nauczających w szkole podstawowej, nauczycieli biologii na III i IV etapie edukacyjnym oraz wszystkich zainteresowanych niniejszą tematyką.

.

.

.

Ilona Żeber-Dzikowska, Joanna Bartoszczyk, Znaczenie nauczania biologii w kształtowaniu osobowości ucznia, 2007, 184 s., format B5, ISBN 978-83-7133-363-7, cena 19,95 zł

Problematyka podjęta w niniejszej publikacji zrodziła się w wyniku zainteresowań autorek rolą, jaką w zreformowanej szkole odgrywa nauczyciel biologii i jak swoją postawą wpływa na wychowanie i kształtowanie osobowości młodzieży licealnej. O wyborze tematyki zdecydował również fakt, że nie ma opracowań naukowych podejmujących zagadnienie znaczenia wychowania przez biologię na etapie liceum. Część teoretyczna pracy zawiera wyjaśnienie definicji wychowania i osobowości w ujęciu pedagogicznym i filozoficznym. Dalszą część stanowi przegląd programów nauczania biologii pod kątem ich wpływu na realizację celów wychowawczych, ponieważ biologia jest nauką nie tylko o życiu, ale też kształtuje prawidłowe postawy i przekonania. Efekty wychowawcze związane z relacją nauczyciel-uczeń zostały zdiagnozowane na podstawie opinii uzyskanych w toku badań empirycznych. Wiążą się one ścisle z funkcją nauczyciela, mimo przemian zachodzących w szkolnictwie i kryzysu autorytetów. We wnioskach i postulatach końcowych przedstawiono propozycję oddziaływań wychowawczych i wskazano na jakie wartości nauczyciele biologii powinni zwrócić uwagę uczniom, aby ucząc przedmiotów, również wychowywać człowieka.

Ilona Żeber-Dzikowska, Elżbieta Buchcic, Proces dydaktyczno-wychowawczy w edukacji biologicznej. Kompendium – nauczyciel na starcie, 2016, 260 s., format B5, ISBN 978-83-7133-642-3, cena 31,50 zł

Niniejsza publikacja  ukazuje pełny, ale podany w sposób skondensowany zasób wiedzy dotyczący realizacji zagadnień z edukacji biologicznej, zawierający najistotniejsze informacje  w zakresie wiadomości, umiejętności oraz postaw. Ponadto przedstawia treści, które koncentrują się na wybranych zagadnieniach biologiczno-pedagogicznych będących przedmiotem badań i zainteresowań studentów wychodzących w rolę nauczyciela  i wychowawcy oraz dla nauczycieli, którzy pragną poszerzyć i uaktualnić swoją wiedzę. Publikacja dostosowana została do aktualnych wymagań programu dydaktyki biologii. Przygotowanie kompendium stanowi również podsumowanie wieloletnich badań merytoryczno-metodycznych Autorek  w zakresie pracy naukowej z dziedziny dydaktyki biologii i ochrony środowiska.

.

.

.